مانیتورینگ شبکه یکی از پرکاربرد ترین ابزارهایی هست که یک مدیر شبکه جهت مدیریت بهتر و بالا بردن Performance شبکه نیاز هست در شبکه تحت مدیریت خود راه اندازی کرده و شبکه خود را مانیتور کند . مانیتورینگ شبکه همان طور که از اسمش پیدا هست به معنی پایش شبکه می باشد که میتواند جهت بالا بردن سرعت سرویس دهی و کم کردن هزینه ها در یک شبکه نیز کمک کند. . مانیتورینگ شبکه شامل مانیتور کردن تمامی دیوایس های میشوند که در شبکه قرار دارند  که عبارتند از Server’s(Physical & Virtualization) , Router, Switch, Firewall,UPS و…همچنین میتواند سرویس های موجود درشبکه مثل Domain Controller, SQL Server,File Server, DCHP & DNS Server  و سایر سرویس های موجود در یک شبکه رو مانیتور کند.به راحتی  میتوانیم از ابزارهای مانیتوریگ جهت  صحت یا عدم صحت کار کرد Device های اعم از Firwall ,server,Router,Switch و حتی Ups و سایر دستگاه های شبکه آگاه شویم و همچنین با پایش CPU , RAM , H.D.D  Power , و  Network یک دستگاهی  میتوانیم بفهمیم که میزان استفاده از این پردازنده و حافظه در یک سیسم در چه سطحی هست ودر صورت بحرانی بودن به وضعیت Device خود رسیدگی کنیم .                                                                                                                   آگاهی از وضعیت شبکه به شما این امکان را می دهد که بتوانید در صورت بروز مشکل، اقدام مناسب را انجام دهید. همچنین آگاهی از وضعیت خطوط ارتباطی و سرورها و سرویس ها و وقایع امنیتی شبکه می تواند به شما امکان جلوگیری از بروز بسیاری از مشکلات را بدهد لذا در شرکت‌‌ها و سازمان های امروزی، مانیتورینگ شبکه اهمیت ویژه‌ای دارد و اگر آن را به حساب نیاورید، به ساده‌ترین بیان، دیگر هیچ نوع مستندات یا محک عینی و قابل مشاهده برای نحوه‌ی رفتار شبکه در اختیار نخواهید داشت. عدم وجود مانیتورینگ، قضاوت در مورد اینکه آیا تغییرات ایجاد شده در شبکه تاثیر مثبتی روی عملکرد کلی شبکه دارد یا خیر را بسیار دشوار می‌سازد. در نتیجه، دلایل متعددی برای انجام مانیتورینگ شبکه وجود دارد.
اول اینکه، انجام برخی از روش‌های مانیتورینگ شبکه بازده کلی زیرساخت شبکه را بهبود می‌بخشد که به نوبه خود می‌تواند عملکرد شرکت را افزایش دهد. برای مثال، روش‌های اولیه ردیابی و اصلاح افت کیفی یا خطای سرویس‌های شبکه ممکن است از مسائل جدی جلوگیری ‌کند و منجر به کاهش بهره‌وری شرکت ‌‌شود.
دوم اینکه، مانیتورینگ شبکه امنیت داخل سازمان را تقویت می‌کند. ردیابی دستگاههای کلیدی شبکه‌ی یک شرکت در طول زمان می‌تواند عدم توقف ناگهانی سرویس‌های مستقل از شبکه را تضمین کند، یعنی اگر مشکلی به وجود آید، این مشکل می‌تواند نسبت به شبکه‌ای که فاقد سیستم مانیتورینگ است، سریعتر برطرف شود. سرانجام اینکه، مانیتورینگ منسجم و مداوم شبکه، امکان برنامه‌ریزی بهتر ارتقاها و پیکربندی‌های بعدی را فراهم می‌سازد. برای مثال، نواحی کلیدی که باید بهبود یابند، می‌توانند تعیین شده و بخشی از مشکل آنها حل شود، یا کاملاً حذف شوند. بنابراین مانیتورینگ شبکه یک وظیفه بسیار مهم و حیاتی است که باید توسط مدیران و سرپرستان شبکه‌های امروزی و سایر متخصصان بخش پشتیبانی شبکه انجام شود .

 

ابزارهای مانیتورینگ شبکه

ابزار های بسیاری برای مانیتورینگ شبکه وجود دارد که در قالب نرم افزار ها و سخت افزار ها از طرف کمپانی های بزرگ ارائه میشوند. مدیران و راهبران شبکه می بایست بسته به نوع نیاز و گستردگی شبکه این ابزارها را انتخاب نمایند.

فرآیند مانیتورینگ شبکه

تمامی این ابزارها قالباً از پرتکل های مشخص و استاندارد( ورژن های مختلف SNMP ) برای دریافت اطلاعات از اجزای شبکه شما استفاده میکنند. از این رو کلیت عملکرد آنها شبیه به هم می باشد، تفاوتی که باعث میشود کاربران بسته به نیاز از ابزارهای متفاوت استفاده کنند نوع گزارش دهی و عملکرد آنها در وسعت شبکه می باشد.

عموما نیاز مدیران شبکه مانیتورینگ و داشتن گزارش و آمار لحظه ای از این فرآیند ها می باشد:

وضعیت عملکرد تجهیزات شبکه

وضعیت سرور ها و سرور های مجازی

وضعیت وب سایت ها، ایمیل ها و سرویس های اینترنتی

پایگاه های داده

دما و رطوبت و علائم فیزیکی اتاق سرور و دیتا سنتر ها

لینک های ارتباطی و پهنای باند

سرویس های تحت شبکه